Czytasz
TO, bo prawdopodobnie Twój kolega lub Twoja koleżanka z klasy ma
AUTYZM. A może znasz kogoś, kto mówił Ci coś na ten temat, a Ty
jeszcze nie wiesz, – CO TO JEST? Być może słyszałeś gdzieś i
zastanawiasz się, co to za DZIWNA CHOROBA? Osoby z autyzmem
wyglądają zupełnie zwyczajnie, ale ZACHOWUJĄ SIĘ INACZEJ. Trochę
dziwacznie, a czasem nawet dość głupio. To AUTYZM powoduje, że
ludzie tak dziwnie się zachowują.
Co
to znaczy „mieć autyzm”?
Cześć,
jestem Borys. Mam autyzm. Jestem nieco zwariowany, w mojej głowie
roi się niezliczona ilość myśli, pomysłów. Dziwnie mówię,
czasem nie umiem odpowiedzieć na lekcji, ale jak mnie spytasz to
niekiedy potrafię opowiadać niesamowite historie i fakty o tym, co
mnie interesuje. Nie jestem głupi!
Lekarze
i psycholodzy określają autyzm, jako całościowe zaburzenie
rozwoju. Osoba z autyzmem już, jako dziecko rozwija się inaczej niż
rówieśnicy. Nauka nie zna jeszcze wszystkich przyczyn autyzmu,
wiemy jednak, że mózg osoby z autyzmem funkcjonuje inaczej:
odmiennie odbiera otaczający nas świat i inaczej przetwarza
informacje. Z tego wynikają trudności osób z autyzmem w rozumieniu
otaczającego je świata.
Boli
mnie ten kolor! – Ciekawe! Osoby z autyzmem
potrafią w inny sposób odbierać bodźce. Wiesz,
przeszkadzają mi niektóre dźwięki i drażni mnie jak patrzę na
chropowate niebieskie powierzchnie. Próbuję sobie z tym radzić,
np. zatykam uszy, często mruczę sobie coś pod nosem, czasem
wpatruję się, jakbym patrzył przez szybę.
To
są sensoryzmy! Zazwyczaj to one powodują, że osoby z autyzmem
dziwnie się zachowują. Nie umiem
inaczej, taki jest mój sposób życia!
Autyzm
jest niepełnosprawnością. Osoba nim dotknięta przez całe życie
ma problemy, przede wszystkim w relacjach z innymi ludźmi.
Chciałbym
być jak inni rówieśnicy! To nie chodzi o to, że jestem wstydliwy
czy nieśmiały. Dla mnie rozpoczęcie rozmowy, zwrócenie się do
kogoś, bycie z innymi jest trudnością. Muszę się tego uczyć jak
języka obcego! Gdy ktoś daje mi szansę i mówi do mnie, wtedy ja
oswajam się. Bardzo szukam przyjaciół.
Nie
ma leku na autyzm. Autyzm diagnozowany jest zwykle we wczesnym
dzieciństwie. Osoby z autyzmem zaczynają lepiej funkcjonować i
radzić sobie w otoczeniu dzięki ciężkiej pracy w systematycznej,
długiej terapii. Bardzo często lepiej się czują i są
sprawniejsze w otoczeniu, które jest dla nich przewidywalne a inni
ludzie rozumieją ich problemy.
Nie
lubię zmian! Taki już jestem! Lubię jak wszystko jest zawsze takie
samo. Gdy coś się zmienia, ja muszę się tego od nowa uczyć. Nie
czuję się wtedy fajnie. Wiele osób stara się, żeby mój świat
był prosty i dla mnie łatwy. Dziękuję im za to! Mogę się wtedy
uczyć nowych i ciekawych rzeczy! Wiesz, że osoby z autyzmem mają
swoje pasje, zainteresowani? Ja na przykład uwielbiam się uczyć!
Autyzm
może mieć różne stopnie nasilenia: od łagodnego do ciężkiego.
Łagodną postać autyzmu nazywamy Zespołem Aspergera. Znacznie
więcej chłopców niż dziewczyn ma autyzm.
Osoby
z autyzmem mają wiele swoich specyficznych problemów, ale często
mają też wyjątkowe umiejętności i zainteresowania. Na przykład
wyróżniają się dobrą pamięcią, potrafią dokonywać
skomplikowanych działań arytmetycznych albo posiadają bogatą
wiedzę na jakiś temat.
Przeczytaj,
proszę, o tym, co jest ważne, gdy masz do czynienia z osobą z
autyzmem! Ja wiem, że niektórzy się
mnie boją, albo odwracają się ode mnie, bo mnie nie rozumieją.
Moi nauczyciele i terapeuci bardzo się starają, żebym mógł
normalnie żyć. Ja też się staram, dlatego piszę do Ciebie ten
list! Cieszę się, że to właśnie Ty TO czytasz!
Jakie
problemy mają osoby z autyzmem?:
-
nie radzą sobie w relacjach z innymi osobami - np.: nie wiedzą, jak
zacząć rozmowę albo zaczynają ją w nietypowy sposób, nie
potrafią patrzeć w oczy, nie rozpoznają naszej mimiki i uczuć;
-
mają trudności w porozumiewaniu się z innymi osobami – część
osób z autyzmem przez całe swoje życie nie mówi, a u pozostałych
mowa rozwija się zwykle późno. Są osoby, które mówią, ale
często nie rozumieją znaczenia wszystkich wypowiadanych słów i
mają trudności w prowadzeniu rozmowy;
-
szczególnie trudno zrozumieć im żarty, aluzje, metafory. Ich mowa
może być specyficzna, osoby z autyzmem mogą np. przekręcać
słowa, zamieniać zaimki itp.;
-
trudno im uczestniczyć w zabawach, grach zespołowych – osoby z
autyzmem nie odgadują tak szybko, jak to jest potrzebne reguł i
zasad gry, a w związku z tym mają za wolną orientację, co należy
robić i jak się zachowywać;
-
czasem nie panują nad swoim zachowaniem – osoby z autyzmem często
nie są przez nas rozumiane lub nie potrafią nam przekazać ważnych
dla nich informacji – to może wywołać w nich złość,
frustrację i niezrozumiałe dla nas zachowanie.
Wiele
osób z autyzmem ma dodatkowo problemy sensoryczne, co oznacza, że
ich zmysły inaczej odbierają bodźce tj.: światło, obrazy,
dźwięki, inaczej odczuwają dotyk, zapach, smak, czy ból (np.:
bardzo drażni je dźwięku miksera, wpatrują się w lampy, kręcą
się długo w kółko, nie pozwalają wziąć się za rękę, biorą
niejadalne rzeczy do buzi, itp.).
Co
jest ważne w stosunku do kolegi z autyzmem? Jak postępować, jak
się zachowywać?
Szacunek
To,
że Twój kolega jest czasem dziwny, czasem inny, nie znaczy, że
możesz go szanować mniej niż innych kolegów. Niepełnosprawność
może się przytrafić każdemu, bez jego najmniejszej winy –
traktuj swojego kolegę tak, jak chciałbyś, żeby traktowano kogoś
Ci bliskiego lub tak, jak chciałbyś w takiej sytuacji być sam
traktowany.
Powaga
Zachowaj
powagę, unikaj dowcipów, traktuj swojego kolegę serio, nie
wygłupiaj się przy nim. Używaj prostych i jasnych komunikatów,
łatwego języka. Mów wolniej niż do innych kolegów.
Życzliwość
Jeśli
masz okazję – pomóż. Nawet prosta uczynność może być bardzo
ważna dla Twojego kolegi. Zaproponuj wspólną zabawę lub
działanie, jeśli widzisz, że Twój kolega z autyzmem stoi z boku.
Chociaż Twój kolega dobrze się uczy i dużo wie, może mieć
kłopoty z prostymi czynnościami, – jeśli widzisz, że tego
potrzebuje, pokaż mu drogę do klasy, przypomnij, żeby schował
podręczniki do torby itp.
Opiekuńczość
Nie
pozwalaj innym kolegom na wygłupy i żarty z Twojego
niepełnosprawnego kolegi. Po prostu bądź szlachetny, weź go w
obronę.
Stanowczość
Jeśli
kolega z autyzmem Ci dokucza, masz wszelkie prawo, żeby się bronić.
Odmówić, sprzeciwić się! Jeśli zachowanie Twojego
niepełnosprawnego kolegi stanie się dla Ciebie zdecydowanie trudne
– koniecznie poproś o pomoc dorosłego – nauczyciela, pedagoga.
W
razie problemów – zwróć się do dorosłych – wychowawczyni,
psychologa, pedagoga. Czasem, w imię słusznej sprawy, trzeba iść
„pod prąd”. Osoby z autyzmem trudno zawierają znajomości i
przyjaźnie, ale to nie znaczy, że ich nie potrzebują. To Ty możesz
próbować nawiązać kontakt z kolegą, który ma autyzm, np.
próbując poznać jego zainteresowania.
Warto
przeczytać:
Luke
Jackson: „Świry, dziwadła i Zespół Aspergera”.
Ellen
Notbohm: „10 rzeczy, o których chciałoby ci powiedzieć dziecko z
autyzmem”
Daniel
Tammet: „Urodziłem się pewnego błękitnego dnia. Pamiętniki
nadzwyczajnego umysłu z zespołem Aspergera”.
Autyzm wprowadza zmysły w błąd - ZACHOWANIA
Autyzm wprowadza zmysły w błąd - ZMYSŁU
Twój kolega zachowuje się inaczej?
Zastanawia Cię dlaczego wszystko co robi jest szablonowe?
Napisz a odpowiem na Twoje pytania
mariusz.podedworny@gmail.com